اهرم معاملاتی

خب حالا در صورتی که تمام نیروی موجودتان (تمام مردان نیرومند) را پشت اهرم می‌گذاشتید چطور؟!

اهرم در معاملات فرصت اهرم معاملاتی یا تهدید

قبل از ورود به بحث اهرم اجازه بدید تعریفی از این اصطلاح داشته باشیم. ضریب اهرم یا “Leverage” اعتباری است که کارگزار یا بروکر به شما می دهد برای اینکه بتوانید بیشتر از توان سرمایه خود معامله کنید، استفاده از ضرایب اهرمی باعث می شود که نوسان های کم در قیمت منجر به زیان یا سود بالایی در حساب شما بشود و افزایش این ضریب با بالا بردن ریسک در معاملات نسبت اهرم معاملاتی مستقیم دارد.

مثلا ضریب اهرم در بازار آتی تهران حدوده ۲۰ است (۱:۱۰) یعنی به ازای هر هزار تومان کاهش یا افزایش قیمت از موجودی شما ده هزار تومان کم یا اضافه میشود. یا مثلا ضریب اهرم در خرید و فروش طلای ایران (مظنه) حدود ۳۰ می باشد (۱:۳۰) و یا ضریب اهرم در بازار های مالی خارج از کشور به هزار و حتی بالاتر هم میرسد (۱:۱۰۰۰).

ضریب اهرمی یا لوریج از جذابترین بخشهای بازار های مالی جهانی است که اکثر معامله گران آماتور و حرفه ای را به خود جذب میکند. این مزیت به ظاهر فوق العاده، در بیشتر مواقع باعث خسارتهای بسیار بزرگ به معامله گران آماتور و تازه کار میشود و کم نیستند معامله گران حرفه ای که بر اثر طمع در انجام معاملات خود در دام گسترده ضریب اهرمی یا لوریج افتاده و سرمایه های کلانی را از دست داده اند.

طی یک تحقیق که در یکی از کارگزاری ها بر روی بیش از ۱۰۰۰ معامله گر و در طی ۵ سال انجام شد نشان میدهد بیش از ۹۹ ٪ معامله گرانی که از ضریب اهرمی بالا (۲۰۰، ۳۰۰، ۵۰۰ و .. ) استفاده میکنند طی ۱ سال حتما سرمایه خود را از دست میدهند. ولی معامله گرانی که از ضریب اهرمی حداکثر ۵۰ استفاده میکنند احتمال از بین رفتن سرمایه آنها بسیار کم است و بطور معمول بیش از ۷۵ درصد این معامله گران در مارکت موفق به کسب سود میشوند. و این یک حقیقت تلخ برای معامله گران بازارهای مالی است.

وجود ضریب اهرم همانطور که میتواند سریع حساب شما را رشد دهد به همان نسبت نیز می تواند سریع حساب شما را سوخت کند. این همان مفهوم شمیشر دو لبه هست. پس اگر می خواهید در بازارهای مالی اهرم دار موفق شوید اژدهای درون خود را آرام کنید و تصور یک شبه پولدار شدن را از فکر خود بیرون کنید مگر اینکه قصد داشته باشید با انتخاب ضریب اهرم بالا دست به قمار بزنید و همانطور که می دانید قمار یعنی یا صفر یا یک، و یک تاجر و سرمایه گذار هرگز بر روی سرمایه خود قمار نمیکند. بلکه با یه حاشیه ریسک معقول به انجام کارهای تجاری خود می پردازد.

اگر از ضریب اهرم بالا استفاده کنید کمر حساب شما در نوسانات کوچک بازار به سرعت شکسته میشود. ما یک اصل داریم در بازار سرمایه و اون اصل ماندگار بودن است، پس با انتخاب اهرم مناسب مانع از بین رفتن سرمایه خود شوید، شاید در اوایل کار سود نمی کنید یا کم سود میکنید ولی حضور شما در مارکت و کسب تجربه به مرور از شما یک تریدر خود ساخته و قوی میسازد. پس سرمایه خود را از دست ندهید تا بتوانید ماندگار شوید.

به این شکل نگاه کنید (یک تصویر شماتیک از ضریب اهرم ۱:۵۰۰ که وزن تقریبی هر سنگ ۱۰۰ برابر وزن اهرم معاملاتی شماست) شاید شما در ظاهر توانسته اید بر این ۵ سنگ غلبه کنید و آنها بلند کنید ولی احتمال اینکه این سنگها بر روی شما واژگون شود و سرمایه شما را نابود کند طبق آمار حدود ۹۰ درصد است. پس به اندازه توان خود بار بلند کنید.

اهرم در معاملات آپشن

فرض کنید شما ۱۰ میلیون تومان پول دارید و قصد سرمایه‌گذاری آن را دارید. قیمت سهم ایران خودرو در حال حاضر ۴۰۰ تومان است، شما با ۱۰ میلیون تومان پولتان تعداد ۲۵ هزار سهم خودرو می‌خرید، با این هدف که در قیمت بالاتری آنها را بفروشید. اگر چند وقت بعد قیمت سهم ۵۰۰ تومان شود و شما اقدام به فروش کنید، روی هر سهم ۱۰۰ تومان و جمعاً ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان سود می‌کنید (کارمزد و مالیات در نظر گرفته نشدند).

حالا فرض کنید به جای خرید سهم خودرو، وقتی که خودرو ۴۰۰ تومان است قرارداد اختیار خرید آن را با قیمت اعمال ۴۰۰ تومان (قرارداد بی‌تفاوت) به قیمت ۴۰ تومان می‌خرید. در اینجا تنها با صرف ۱ میلیون تومان از کل ۱۰ میلیون تومان‌تان می‌توانید اختیارِ خریدن ۲۵ هزار سهم خودرو (معادل ۲۵ قرارداد) را بدست بیاورید. در صورتی که چندی بعد، قیمت خودرو به ۵۰۰ تومان برسد، با توجه به روند سهم احتمالاً می‌توانید قرارداد را کمی بیشتر از ارزش ذاتی آن بفروشید، فرضاً ۱۱۰ تومان (اگر سهم روند قدرتمند صعودی داشته باشد حتی ممکن است تا ۱۳۰ تومان هم بفروشید). در اینجا بابت فروش ۲۵ هزار حق اختیار خرید، به قیمت ۱۱۰ تومان، ۲ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان بدست می‌آورید که اگر هزینه اولیه (۱ میلیون تومان) را کم کنید، در نهایت ۱ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان سود کرده‌اید (هر سهم ۷۰ تومان و 175 درصد سود).

در سناریوی خرید سهام با قرار دادن ۱۰ میلیون تومان (کل نیرویتان) بابت هر سهم ۱۰۰ تومان سود کردید و در سناریوی خرید اختیار خرید با قراردادن ۱ میلیون تومان، بابت هر سهم ۷۰ تومان سود کردید. شما از یک مرد لاغر + یک اهرم استفاده کردید و تقریباً همان نتیجه‌ای را گرفتید اهرم معاملاتی که با چند مرد قدرتمند بدون اهرم گرفته بودید.

خب حالا در صورتی که تمام نیروی موجودتان (تمام مردان نیرومند) را پشت اهرم می‌گذاشتید چطور؟!

در این صورت توپ نه تنها حرکت می‌کرد بلکه چند متری هم به هوا پرتاب می‌شد. با ۱۰ میلیون سرمایه‌گذاری، می‌توانستید حق اختیار خرید ۲۵۰ هزار سهم را اهرم معاملاتی بدست آورید و فرضاً اگر در نهایت قرارداد را ۱۱۰ تومان می‌فروختید و بابت هر حق اختیار ۷۰ تومان سود می‌کردید، ضربدر ۲۵۰ هزار، جمعاً ۱۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان سود خالص بدست می‌آوردید (در حالت خرید سهام تنها ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان سود می‌کردید).

نکات بسیار مهم:

1) همانطور که سود آپشن به نسبت سهام حالت اهرمی اهرم معاملاتی دارد، زیان آن هم همینطور است.
2) بدون آموزش به هیچ اهرم معاملاتی عنوان در بازار اختیار ، معامله نکنید و زمانی که استراتژی معاملاتی بازار اختیار معامله را یاد بگیرید با دید باز اهرم معاملاتی در این بازار (سکه ، زعفران و سهام) معامله خواهید زد.